33 van Soesterberg

Het geplaatste houten kruis ter nagedachtenis aan de 33 van Soesterberg heeft een afmeting van :

Staander : 143 x 20 x 9,5 cm.
Ligger : 100 x 20 x 9,5 cm
Materiaal : Eiken gebeitst.

Het navolgende opschrift staat gegraveerd op metalen plaat van 25 bij 16 centimeter.

'HIER WERDEN VELE VADERLANDERS DOOR DUITSE HAND GEFUSILLEERD 1940-1945'

Kort na de tweede wereldoorlog werd een onderzoek gedaan naar de stille fusillade tijdens de bezetting door de Duitsers op 19 november 1942. Onderzoek naar het massagraf is uitgevoerd door majoor W.J.  Siedenburg, Hoofd Dienst Identificatie en Berging Massagraven. De slachtoffers lagen in een Engelse bomkrater van 10 -12 meter diep. Het graf was overdekt met bomen en andere materialen. Het graf lag niet precies op de locatie van het kruis. Het graf is gevonden in augustus/september 1945. De slachtoffers zijn op diverse begraafplaatsen herbegraven. In het najaar van 1945 is een eenvoudig houten kruis bij de heuvel ter hoogte van de Duitse inschietbaan geplaatst op initiatief van de heer Pasman van de gemeente Soest in samenwerking met de Vereniging van Oud-Illegale Werkers te Soest. De herdenkingen hebben vanaf 1946, op initiatief van de Politie-inspecteur Scholtmeijer uit Soest, met onderbrekingen plaatsgevonden De vliegbasis Soesterberg is in 1951 opnieuw operationeel geworden.

De 33 van Soesterberg die jaarlijks op 19 november worden herdacht zijn door de bezetter uit diverse plaatsen in Nederland naar Soesterberg gebracht om daar te worden gefusilleerd omdat zij zich verzetten tegen de schending van vrijheid en verdraagzaamheid. Zij kwamen niet uit Soest of Soesterberg. De meeste waren voornamelijk afkomstig uit Amsterdam, Hengelo en Deventer. De meeste hadden beroepen als metaalbewerker, stukadoor, los arbeider, schilder, monteur, elektricien, landarbeider, stratenmaker, banketbakker en een gemeentewerkman.

Zonder meer landgenoten die opkwamen voor de vrijheid van hun medemens en hun vaderland en dit door een laffe daad van de bezetter met de dood hebben moeten bekopen.

Naast het houten kruis is in een later
stadium nog een stalen bordje met
opschrift geplaatst (zie foto rechts).

Namen van de slachtoffers:

Verzetsgroep Deventer-Terwolde-Twello- Voorst:

Klaas Jurjen Bakker geb, 19 mei 1919, Hendrik Willem Eekhuis, geb. 11 november 1909, Jan Eekhuis, geb 2 november 1905, Gerrit Jan van 't Einde, geb 9 mei 1899, Bernard Ernst Lodewijk Immerzeel, geb 8 januari 1919, Wilhelmus Johannes Lenssen, geb. 29 augustus 1922, Cornelis Lugthart, geb. 12 mei 1898, Wilhelm van der Maten, geb. 2 juli 1912, Gerrit Jan Nieuwenhuis, geb. 15 februari 1909, Anton Wijbrand Siedenburg, geb. 4 oktober 1922, Franciscus Bernardus Canisius Maria Teelen, geb. 21 april 1905, Frederik de Weerd, geb. 10 februari 1921, Willem de Weerd, geb. 16 maart 1916, Gerrit van Werven, geb. 10 juni 1916.

Verzetsgroep Amsterdam:

Willem Carl Auener, geb. 2 december 1893, Willem Bouwhuis, geb. 30 april 1910, Johannes Geerbertus Gerritze, geb. 30 juni 1913, Johannes Jacob Glas, geb. 26 januari 1917, Abraham Haspels, geb. 26 oktober 1893, Wilhelmus Johannes Kraan, 2 augustus 1909, Thomas Prins, geb. 13 juni 1885, Cornelis Gerardus van Teeseling, geb. 16 november 1915, Heike Top, geb. 1 juni 1894, Carl Friedrich Vastenhoud, 10 september 1914, Antoon Wolfswinkel, geb. 2 oktober 1919, Bertus Wolfswinkel, geb. 22 december 1921, Johan Frederik IJisberg, geb. 19 oktober 1900.

Verzetsgroep Oranjevendel:

Martinus Cornelis Cavaljé, geb. 7 maart 1916, Henri Herman Moquette, geb. 5 januari 1899, Gerrit Jan Prinsen, geb. 27 oktober 1894, Gerrit Willem Eduard Wilmink, geb. 29 augustus 1893.

Ook werden twee personen voor het vuurpeloton geplaatst, die afzonderlijk verzetsactiviteiten hadden bedreven en die niet tot enioge verzetsgroep hadden behoord:

Pieter van den Heuvel, geb. 10 december 1915 en Johannes Rodert, geb 25 oktober 1910.

Herdenkingen (enkele jaartallen):

Voor 1951 Herdenkingen op initiatief van de Gemeente Soest.
1951 t/m 1962 Herdenkingen in samenwerking met de vliegbasis Soesterberg.
1963 t/m 1991 Herdenkingen op 4 mei in de middag.
1992 Herdenking op 19 november.
1993 Monument geadopteerd door voormalig Desmond Tutu School op initiatief van de Stichting Februari 1941. Sinds 2004 de basisschool de Egelantier uit Soest.
2008 Herdenking, in overleg met burgemeester A.Noordergraaf, van de Koninklijke Luchtmacht overgenomen door de stichting comité 4 en 5 mei Soest-Soesterberg.
Vanaf 2009 organisatie in handen van de stichting comité 4 en 5 mei Soest-Soesterberg

Een uitgebreid verslag over de 33 van Soesterberg staat in 'De drie-en-dertig van Soesterberg' door J.W. Ooms en B.J. van Os, uitgever Bosch & Keuning Baarn (1974), ISBN: 9024641640, een uitgave die mede tot stand is gekomen op initiatief van het gemeentebestuur van Soest.