Eerste Wereldoorlog

HERDENKINGEN EERSTE WERELDOORLOG.
Dit jaar (2014) is het precies 100 jaar geleden dat de Eerste Wereldoorlog uitbrak.
De oorlog begon op 28 juli 1914 en duurde tot 11 november 1918.
Op veel plaatsen in Europa worden er daarom herdenkingen georganiseerd.
Nederland is als neutraal land buiten het directe krijgsgebeuren gebleven.
Toch  zijn er tijdens de Eerste Wereldoorlog veel Nederlandse slachtoffers gevallen. Vooral bij de koopvaardij, waar honderden Nederlandse zeelui zijn omgekomen. Als gevolg van mijnen en (Duitse) torpedo’s zijn vanaf 1915 tot en met 1918, 88 Nederlandse koopvaardijschepen tot zinken gebracht. Met naar schatting ruim drieduizend slachtoffers.
Voor zover bekend worden er al lang geen herdenkingen voor deze slachtoffers gehouden. Ook is er geen specifiek monument.

Geïnterneerde Belgische militairen
Op indirecte manier kreeg Nederland in eerste instantie vooral te maken met de gevolgen van de strijd in België.

Deze strijd verliep als volgt:
Op 4 augustus 1914 overschreden Duitse legereenheden de Belgische grens. Na twee maanden van zware gevechten was alleen de vesting Antwerpen nog in Belgische handen.
Om de totale vernietiging van de stad te voorkomen, besloten de autoriteiten op 8 oktober om de stad te evacueren.  Zo’n 33.000 Belgische soldaten trokken vervolgens naar Nederland om daar geïnterneerd te worden.

Amersfoort, Zeist en Soest.
De militairen werden aan de Nederlandse grens ontwapend. Ze werden in eerste instantie overgebracht naar kazernes, bijvoorbeeld naar de Juliana van Stolbergkazerne te Amersfoort, waar op 13 oktober 1914 in totaal 16.500 Belgische militairen waren ondergebracht (terwijl de kazerne bestemd was voor slechts vierduizend man). Omdat de huisvesting van al die soldaten een groot probleem was,  werd er onder andere bij Zeist, op grondgebied van de gemeente Soest een groot interneringskamp uit de grond gestampt. Het eerste kamp daar werd op 3 november 1914 in gebruik genomen. Het bestond uit 26 barakken. In elke barak konden 250 mannen terecht. Om het kamp werd een omheining van prikkeldraad gemaakt. Het werd zwaar bewaakt. De leefomstandigheden waren slecht: zo waren de barakken bijvoorbeeld niet verwarmd. Op 2 december 1914 brak in het kamp Zeist een opstand uit. Tijdens gevechten vielen acht doden en achttien gewonden.

Belgisch ereveld 1914-1918
Enkele honderden Belgische militairen stierven tijdens hun Hollandse interneringsjaren, onder andere als gevolg van een Spaanse griepepidemie in de zomer van 1918.
In 1960 werd in gemeenschappelijk overleg tussen de Belgische regering, de Oorlogsgravenstichting en de gemeente Harderwijk besloten hen gezamenlijk op een ereveld bijeen te brengen. De keuze viel op Harderwijk, omdat op deze begraafplaats al Belgische slachtoffers een laatste rustplaats hadden gevonden. Ter nagedachtenis van 124 doden die niet herbegraven konden worden, is een herdenkingsmonument opgericht waarop hun namen vereeuwigd staan.
Nadere informatie.
Nadere informatie is te vinden op vele sites zoals bijvoorbeeld die van de Stichting Studiecentrum Eerste Wereldoorlog. www.ssew.nl  Op deze site zijn onder andere alle herdenkingsactiviteiten per provincie te vinden.

Ingezonden door de heer Aart Verhoeven uit Soest